Viering en preek van de week

29e zondag door het jaar

Viering zondag 17 oktober 2021

Celebrant: Plebaan Michel Hagen

Zoals het er in de wereld aan toegaat, zo moet het niet gaan in de Kerk. Dat horen we vandaag in het Evangelie. Helaas gaat het ook in de Kerk vaak fout. Daarom vieren wij de Eucharistie, om bij Christus kracht en inspiratie op te doen.

Lezingen

• Eerste lezing: Jesaja 53, 10-11
• Tussenzang: Psalm 33 (32), 4-5, 18-19, 20 en 22
• Tweede lezing: Hebreeën 4, 14-16
• Alleluja: Johannes 15, 15b
• Evangelie: Marcus 10, 35-45 of 42-45

Klik hier voor de teksten van de lezingen van vandaag

Homilie

Plebaan Michel Hagen

Afgelopen vrijdag hoorden we Jezus in het Evangelie volgens Lucas zeggen: “Wacht u voor het zuurdeeg, dat wil zeggen, voor de huichelarij van de Farizeeën. Niets is bedekt of het zal onthuld, en niets is verborgen of het zal geweten worden. Want alles wat gij in het donker gezegd hebt, zal gehoord worden in het licht; en wat gij binnenkamers in het oor gefluisterd hebt, zal van de daken verkondigd worden” (Lucas 12 1b-3).

Een zuurdesem doet het hele brood rijzen. Een bedorven zuurdesem doet ook het hele brood rijzen, maar daarna is het brood niet meer te eten. Jezus waarschuwde zijn leerlingen voor de houding van de Farizeeën, omdat zij spreken met een dubbele tong. Van buiten lijken ze de fatsoenlijkheid zelve, maar binnenskamers maken ze plannen om Jezus aan het kruis te nagelen. Jezus weet wat ze van plan zijn en zegt daarom: “Niets is bedekt of het zal onthuld, en niets is verborgen of het zal geweten worden.”

Deze dagen zijn wij opnieuw geschokt door het seksueel misbruik in kerkelijke kringen, en nu in Frankrijk. Details heb ik er niet van, maar het gaat opnieuw om grote aantallen; misbruik door kerkelijke bedienaren en door leken. Het misbruik in Nederland hebben we nog niet verwerkt, maar intussen horen we over Ierland, Duitsland, Australië, Canada en nu Frankrijk.

Wat was er mis met de Kerk van de vorige eeuw en zijn we daar nu van verlost of niet. In ieder geval is dit Woord van Jezus waarheid geworden: “Niets is bedekt of het zal onthuld, en niets is verborgen of het zal geweten worden.” De Kerk moet heilig zijn. Dat is niet alleen haar roeping, het is een must.

We hebben in Nederland de commissie Samson gehad. We hebben wereldwijd Me Too gehad. Er is onlangs, naar aanleiding van overschrijdend gedrag in de turnwereld, een grootschalig onderzoek in de sportkoepel aangekondigd. Ook is er inmiddels veel bekend over grootschalig seksueel misbruik in familieverband. Toch heeft in de media niets er zo sterk ingehakt als het seksueel misbruik binnen de Kerk. En dat is logisch. Jezus zegt: “Laat de kinderen tot Mij komen”, maar wat blijft er over van dat Woord als ze in de Kerk niet veilig zijn. De Kerk is op dit terrein in de afgelopen eeuw niet trouw geweest aan haar eigen zending en haar eigen leer. Wat zonde is moet ook als zonde aangepakt worden, niet verdoezeld of vergoelijkt. Het gaat hierbij immers niet over een verkeerde bestuurlijke inschatting, over een theologisch meningsverschil of liturgische discussies en nuances, het gaat direct over Gods kinderen, de kleinen; zoals Jezus zei: “Maar als iemand een van deze kleinen die in Mij geloven aanstoot geeft, zou het beter voor hem zijn als men hem een molensteen om de hals hing en hem liet verdrinken in het diepste van de zee” (Matteüs 18, 6). Dat is iets anders dan overplaatsen of toedekken. De Kerk moet heilig zijn, dat is een must, dat is een heilig moeten. Dat het misgaat in de wereld, daar is iedereen helaas wel aan gewend, maar de Kerk moet heilig zijn, het is het Lichaam van Christus.

Echter … … … Gods kinderen zijn niet heilig, wij, u en ik, wij gedoopten, gevormden, wij kerkgangers die deelnemen aan de Eucharistie, wij allen zijn zondaars, wij schieten allemaal te kort. Hoe zit dat dan met “Een heilige Katholieke en apostolische Kerk? Is het aan de ene kant een geloofspunt, maar tegelijk een onmogelijke opgaaf? Is het bij voorbaat gedoemd te mislukken?

Bij de Kerk hoort transparantie, openheid. Het begon al met de doop door Johannes de Doper. Bij die doop beleden de mensen hun zonden, daar in het openbaar, dat was bekering; iedereen mag het weten, ik neem er afstand van, ik ga een andere weg. Het tegendeel is precies dat waar Jezus in het Evangelie voor waarschuwt met verwijzing naar de Farizeeën, geen binnenskamers gekonkel, geen machtsspelletjes, geen winstbejag, geen kerkpolitiek, geen streberigheid en ambities voor steeds hogerop.

Jakobus en Johannes vragen aan Jezus: “Meester, … “Geef dat in uw glorie een van ons aan uw rechter- en de ander aan uw linkerhand moge zitten.” “Toen de tien anderen dit hoorden werden ze kwaad op Jakobus en Johannes”. Het is een verkeerde ambitie van de twee broers en de reactie bij de tien anderen is jaloezie. Het is de sfeer van de wereld die niet thuishoort in de Kerk.

Wij hebben een Heer die dienaar geworden is. Zijn voorbeeld moet onze ambitie, ons streven zijn. Als de Kerk groot en invloedrijk is, dan neemt het gevaar toe dat het in de Kerk gaat zoals in de wereld, in plaats van zoals in de hemel; gebrek aan transparantie en dienstbaarheid en dan machtsmisbruik. Jezus zegt vandaag: “Gij weet … dat de groten misbruik maken van hun macht over hen. Dit mag bij u niet het geval zijn.” Jezus heeft toen al voor machtsmisbruik gewaarschuwd. “Dit mag ‘in zijn Kerk’ niet het geval zijn.”

Jezus is duidelijk, het Evangelie is duidelijk. Eigenlijk mogen we blij zijn dat we als Kerk kleiner worden. Want dan belanden we minder snel in de valkuilen van macht en misbruik. Ook moeten we God dankbaar zijn dat het misbruik van de afgelopen eeuw nu openbaar is geworden, want nu kunnen we ons als Kerk bekeren. Het was ook onvermijdelijk, Jezus had het al voorzegd: “Niets is bedekt of het zal onthuld, en niets is verborgen of het zal geweten worden.” Maar het is ook noodzakelijk, deze zuivering is nodig; want de Kerk moet heilig zijn, niet doordat we nooit meer zondigen, maar doordat we onze zonden erkennen en steeds weer de weg van bekering opgaan. Dan pas kan de Kerk weer een teken en een voorbeeld zijn voor de wereld. Amen.

Klik hier of bovenin op Eerdere vieringen voor opnames van eerdere vieringen en de bijbehorende preken. Indien u meer preken en columns van plebaan Hagen wilt lezen dan kunt u terecht op hagenpreken.nl.